تاریخ و نحوه شهادت امام زین العابدین (ع) - مجله فروشگاه

خبرنگاران | سرویس مذهبی - امام زین العابدین (ع) که در واقعه عاشورا هم حضور داشت و به علت بیماری نتوانست به میدان برود 35 سال بعد به دست خلیفه وقت مسموم شد. در این مقاله با جزئیاتی درباره زندگی ایشان و تمام وقایع مربوط به شهادت امام زین العابدین (ع) آشنا خواهیم شد.

اگر بخواهیم نگاهی اجمالی به مهم ترین وقایع دوران حیات امام سجاد (ع) داشته باشیم می توانیم به این موارد اشاره کنیم:

1. حکومت امام علی (ع) و وقوع جنگ های جمل، صفین و نهروان

2. شهادت امام علی (ع) زمانی که امام سجاد (ع) هفت ساله بود.

3. شهادت امام حسن مجتبی (ع) زمانی که امام سجاد (ع) 17 ساله بود.

4. واقعه کربلا و شهادت پدرش امام حسین (ع) زمانی که ایشان 23 ساله بود.

5. قیام مختار ثقفی

تاریخ شهادت امام زین العابدین (ع)

امام سجاد (ع) بنا به روایتی در روز 25 محرم سال 95 هجری قمری از طریق زهری که هشام بن عبدالملک برادر ولید بن عبدالملک، خلیفه وقت دستور آن را داده بود به شهادت رسیدند. (بحارالانوار، جلد 46، صفحه 152 تا 154)

البته در سال دقیق شهادت امام سجاد (ع) روایت های مختلفی وجود دارد که بین سال های 92 تا 100 هجری قمری اختلاف است. هرچند مشهورترین روایت حکایت از آن دارد که شهادت امام زین العابدین (ع) در سال 94 (طبق نظر اربلی) یا 95 (طبق نظر شیخ مفید و شیخ کلینی) رخ داده است. همچنین بعضی از مورخین معتقدند که روز شهادت ایشان 12، 18، 19 یا 22 محرم بوده است.

بر اساس روایتی از امام صادق (ع): علی بن الحسین (ع) در سن 57 سالگی در سال 95 هجری قمری وفات یافت و بعد از امام حسین (ع) 35 سال زندگی کرد. (اصول کافی، جلد 2، صفحه 372)

چگونگی شهادت امام زین العابدین (ع)

درباره شب شهادت امام سجاد (ع) در کتاب بحارالانوار، جلد 46، صفحه 148، حدیث 4 آمده است:

امام صادق (ع) فرمود: حضرت امام سجاد (ع) در شب شهادتش به فرزندش، امام محمد باقر (ع)، فرمود: پسرم، برایم آب بیاور تا وضو بگیرم. امام محمد باقر (ع) برخاست و ظرفی آب آورد. امام سجاد (ع) فرمودند: این آب برای وضو شایسته نیست، چرا که در آن حیوان مرده ای افتاده است. امام باقر (ع) چراغی آورد و دید موشی مرده در آن افتاده بوده است. به همین خاطر ظرف آب دیگری برای پدر برد. امام سجاد (ع) فرمود: پسرم! این همان شبی است که به من وعده داده اند. سپس سفارش کرد به شترش که 22 بار با آن به حج مشرف شده بود، خوب رسیدگی کنند و غذا بدهند. این شتر بعد از شهادت امام سجاد (ع) یکسره بر سر قبر ایشان می رفت و بعد از سه روز از دنیا رفت.

روایت است که امام سجاد (ع) بعد از این که به او سم خورانده شد لحظه ای از هوش رفت و دوباره به هوش آمد و سوره های واقعه و زمر را خواند و فرمود: الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی صَدَقَنَا وَعْدَهُ وَأَوْرَثَنَا الْأَرْضَ نَتَبَوَّأُ مِنَ الْجَنَّةِ حَیْثُ نَشَاءُ ۖ. فَنِعْمَ أَجْرُ الْعَامِلِینَ؛ حمد و ستایش مخصوص خداوندی است که به وعده خویش درباره ما وفا کرد و زمین (بهشت) را میراث ما قرار داد که هر جا را بخواهیم منزلگاه خود قرار دهیم؛ چه نیکوست پاداش عمل کنندگان. (آیه 74 سوره زمر) و سپس از دنیا رفت.

امام سجاد (ع) به فرزندش امام محمد باقر (ع) وصیت کرده بود که بدنش را در کفنی از جنس پنبه بپیچند و در حنوط او از مشک استفاده نکنند. (ابن سعد طبقات، جلد 5، صفحه 163)

تشییع امام سجاد (ع)

سعید بن مسیب نقل می کند:

وقتی امام زین العابدین (ع) به شهادت رسید، همه مردم، از نیکوکار گرفته تا بدکار، برای تشییع جنازه ایشان حاضر شدند. همه زبان به ستایش او گشوده بودند و گریه می کردند. در تشییع جنازه امام (ع) همه مردم شرکت کرده بودند و حتی یک نفر در مسجد پیامبر (ص) باقی نمانده بود. (بحارالانوار، جلد 46، صفحه 147 و 148 و اصول کافی، جلد 1، صفحه 467)

علت شهادت امام سجاد (ع)

به نظر می رسد که مهمترین انگیزه های خلیفه وقت برای شهادت امام سجاد (ع) به این شرح است:

1. وسعت نفوذ امام (ع) در بین مردم که باعث می شد ایشان از طریق دعا های خود و ترویج معارف اسلامی بر آگاهی مردم اضافه کنند.

2. حسادت و کینه توزی خلیفه وقت و برادر و پدر او نسبت به امام سجاد (ع)

3. افشاگری امام زین العابدین (ع) نسبت به ظلم و فساد حکومت بنی امیه

4. ترس خلیفه از قیام ایشان علیه حکومت

محل دفن امام زین العابدین (ع)

محل دفن امام سجاد (ع) در شهر مدینه و در قبرستان بقیع است. قبر ایشان در کنار قبر عموی بزرگوارش امام حسن مجتبی (ع)، عباس عموی پیامبر (ص) واقع شده است و بعد از ایشان امام محمد باقر (ع) و امام جعفر صادق (ع) هم در همین قسمت از قبرستان بقیع دفن شدند.