رازگشایی از یک بنای آریایی دوران هخامنشی - مجله فروشگاه

به گزارش ایسنا؛ این اثر تاریخی که شباهت زیادی به آرامگاه کوروش در پاسارگاد (استان فارس) دارد، در دشت میانکوهی پشت پَر شهرستان دشتستان قرار گرفته است و از نقاط دیدنی استان بوشهر در جنوب ایران است.

گوردختر در میانه دهه 1380 بازسازی شد؛ ولی اکنون شرایط مناسبی ندارد. این بنا در تنگ ارم در بخش مرکزی شهرستان دشتستان در استان بوشهر و در جاده برازجان - کازرون قرار گرفته است.

در شرق گوردختر، بقایای کوشک اردشیر ساسانی دیده می گردد. از دیگر آثار دوره هخامنشیان در برازجان می توان به کاخ چرخاب کوروش در یک کیلومتری جنوب غرب برازجان، کاخ سنگ سیاه و کاخ بردک سیاه در دشتستان اشاره نمود.

این آرامگاه به سبک آرامگاه کوروش بزرگ، اما در مقدار کوچک تر ساخته شده و سقفی شبیه آرامگاه کوروش بزرگ دارد. باستان شناسان تأیید نموده اند که این اثر متعلق به سال 600 پیش از میلاد، دوره هخامنشیان، است.

کل بنا از 24 قطعه سنگ در ابعاد مختلف ساخته و از طریق بست های دم چلچله ای به یکدیگر متصل شده است. در ساخت این بنا مانند دیگر سازه های ساخته شده از طریق معماران هخامنشی، هیچ ملاتی به کار نرفته است.

بر بالای این مقبره، قسمتی فرورفتگی شبیه به یک قاب وجود دارد که احتمالا جایگاه قرار گرفتن کتیبه ای مربوط به آن بوده است. ارتفاع واقعی بنا 5 / 4 متر است و در درون اتاقک بنا حوضچه کوچکی وجود دارد.

گوردختر را ابتدا باستان شناس بلژیکی، لویی واندنبرگ، در سال 1339 هجری شمسی کشف کرد. واندنبرگ معتقد بود، گوردختر قبر چیش پیش یا کوروش یکم (جد کوروش کبیر) است؛ اما سپس علیرضا شاپور شهبازی، آن را آرامگاه کوروش کوچک دانست. گمانه ها درباره این بنا فراوان است. آرامگاه ماندانا، مادر کوروش یا آتوسا، دختر کوروش و شهبانوی هخامنشی، بعضی دیگر از گمانه ها درباره این بنا هستند.

گوردختر در سال 1376 با شماره 1897 در لیست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

این اثر هخامنشی در اوایل دهه 80 از طریق گروهی به سرپرستی حسن راهساز بازسازی و احیا شد. به گفته کارشناسان، پروژه گوردختر از جمله کارهای پیروز این گروه بازسازی گر بوده است.

بازسازی گران برای به سازی و احیای آرامگاه، 24 قطعه سنگ بنا را پیاده کردند و بعضی قطعات آن را که دچار رانش و جابه جایی شده بودند، اصلاح یا با قطعات تازه سنگ جایگزین کردند.

یادگاری نویسی روی بنا و ساخت وساز خانه های روستایی در حریم درجه یک اثر، شرایط و شکل اسف باری به این محوطه تاریخی داده است.

نخستین دست اندازی از طریق اداره برق منطقه با نصب تیرک چراغ برق در فاصله چهار متری آن صورت گرفت. در سال 1391 نیز گزارش شد که داخل این بنا، مرغ و خروس و گوسفند نگهداری می گردد.