زنگ خطر شیوع دیابت و فشار خون در مناطق روستایی به صدا درآمد ، گم شده ای به نام تشخیص و درمان بیماری های غیرواگیر - مجله فروشگاه

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرنگاران، فاطمه آزموده- دیابت و فشار خون بالا از بیماری هایی هستند که به صورت فزاینده ای در مناطق روستایی در حال گسترش اند. اما مهم تر از این مشکل عدم توجه بسیاری از بیماران به انجام آزمایش ها و مراجعه ی ماهیانه به خانه های بهداشت است.

روستا ها یکی از مناطقی هستند که متاسفانه از خدمات کمتر و یا با کیفیت پایین تری برخوردارند. از جمله این خدمات می توانیم به انواع امکانات بهداشتی و درمانی در این مناطق اشاره کنیم. اما یکی از طرح هایی که در جهت ارتقاء سطح سلامت ساکنان این مناطق اجرا شده است تاسیس مراکز بهداشتی درمانی تحت عنوان خانه های بهداشت است. این مراکز واحدی ترین بخش یک روستا هستند که خدماتی از قبیل پیشگیری، آنالیز شرایط بیماران خاص روستا و زنان باردار و همچنین واکسیناسیون را برعهده دارند. بر اساس نتایجی که از مطالعه آمار و پژوهش ها و تبادل نظر با بهورزان خانه های بهداشت در چندین روستا در نقاط مختلف کشور به دست آوردیم معین شد که یکی از بیماری های روز افزون در این مناطق شیوع دیابت و فشار خون است. باز هم با این حال فشار خون بالا در میان روستاییان آمار پایین تری نسبت به مناطق شهری دارد. اما بحرانی تر از این مشکل عدم توجه بیماران به انجام آزمایش ها و مراجعه ماهانه به خانه های بهداشت برای انجام چکاپ های ماهیانه است.

از جمله علائمی که در خانه های بهداشت روستایی برای شناسایی بیماران مبتلا به دیابت به آن توجه می گردد می توان به تکرر ادرار، پرنوشی، کاهش وزن اشاره نمود. پس از مشاهده ی این علائم فرد به آزمایشگاه مراجعه نموده و در صورت مثبت بودن جواب آزمایش در خانه بهداشت مربوطه تشکیل پفراینده داده می گردد و پس از آن باید برای ویزیت به پزشک روستا مراجعه کند. بیماران مبتلا به دیابت در روستا ها عمدتا گروه سنی بالای 30 سال هستند و افراد رده سنی بالای 45 سال نیز بخشی بزرگتری از مبتلایان را تشکیل می دهد. متاسفانه بیشتر مبتلایان نکات درمانی را به خوبی رعایت نمی نمایند و عمدتا گفته می گردد از هر 50 فرد مبتلا به دیابت 5 نفر پرهیزات لازم را انجام می دهند.

چکاپ ماهیانه

یکی از مهم ترین رفتار های افراد مبتلا به بیماری دیابت مراجعه ماهیانه به خانه بهداشت محله است. فرد مبتلا باید هر سه ماه یکبار توسط پزشک (مرکز بهداشتی درمانی) معاینه گردد و ماهیانه یک آزمایش قند خون انجام دهد و پس از دریافت نتایج به خانه ی بهداشت مورد نظر مراجعه کند. اما طبق گفته ی بهورزان در بسیاری از موارد، مبتلایان روستا در این مورد کوتاهی نموده و از مراجعه به خانه ی بهداشت و به طور کلی معاینات ماهیانه خودداری می نمایند. در صورت عدم مراجعه، بهورز واحد مربوطه بیمار را فرا می خواند که در بسیاری از موارد باز هم بی فایده است و گاهی این بی توجهی آنقدر ادامه می یابد تا این بیماری به حدی پیشروی می کند که دیگر کار از کار گذشته است. یکی دیگر از مهم ترین وظایف بهورزان در این حوزه می توان به آموزش های رفتار های صحیح به مبتلایان اشاره نمود. از ضروری ترین موارد که یک فرد مبتلا به بیماری دیابت باید آن ها را رعایت کند می توانیم به عدم مصرف دخانیات، رعایت رژیم های غذایی و داشتن تحرک کافی اشاره نمود که عمدتا در بیشتر مواقع گزینه به گزینه اول و دوم توجهی نمی گردد که همین ها به خودی خود فرایند درمان را سخت تر می نمایند.

تشخیص و درمان دیابت و فشار خون بالا

سیما سادات لاری سخنگوی وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی کشور در تبادل نظر با خبرنگاران مطرح نمود تشخیص و درمان فشار خون بالا و دیابت یکی از برنامه های اصلی بیماری های غیرواگیر در نظام شبکه سلامت است که در سراسر کشور و در شهر ها و روستا ها اجرا می گردد. مدیریت هر دو برنامه در قالب یک برنامه ادغام یافته به نام خطرسنجی قلبی عروقی اجرا و بیماران مبتلا به فشار خون بالا و دیابت ابتدا شناسایی شده و سپس بیماران مبتلا به فشار خون بالا به طور ماهانه و بیماران مبتلا به دیابت هر سه ماه یک بار مورد مراقبت قرار می گیرند. این مراقبت ها شامل اندازه گیری فشار خون در بیماران مبتلا به فشار خون بالا و اندازه گیری قند خون و هموگلوبین گلیکوزیله در دیابتی ها می گردد.

آمار های شیوع دیابت

در ادامه لاری گفت بر اساس آمار های موجود شیوع فشار خون بالا در خانم ها 25.7 درصد و در آقایان 25.15 درصد است. همچنین شیوع فشار خون بالا در شهر ها 25.86 درصد و در روستا ها 27.72 درصد است. شیوع دیابت در مردان 10.01 درصد و در زنان 11.55 درصد است. به گفته لاری شیوع دیابت در شهر ها 12.04 درصد و در روستا ها 8.08 درصد است. شیوع دیابت از سنین 25 تا 34 سال 1.37 درصد، رد سنین 35 تا 44 سال 3.83 درصد، در سنین 45 تا 54 سال 11.96 درصد، سنین 55 تا 64 سال 23.82 درصد، در سنین 65 تا 69 سال 23.82 درصد و در سنین بیشتر از 70 سال 22.82 درصد است.

دیابت و فشار خون از شایع ترین بیماری هایی هستند که روز به زور در حال گسترش اند و اگر جلوی این بیماری ها گرفته نگردد می توانند عوارض جبران ناپذیری به بار آورند. اختلالات بینایی، کلیوی، مغزی و قلبی از شایع ترین عوارض فشار خون بالا هستند و اگر درمان نشوند متاسفانه می توانند منجر به مرگ شوند. بر اساس آمار در سا ل های گذشته سالانه حدود 380 هزار مرگ در کشور داشتیم که حدود 100 هزار مورد آن به علت فشار خون بوده است، اکنون هم با وجود کرونا نباید این بیماری خاموش را از یاد ببریم، اما در فرایند درمان این دسته از بیماری ها وزارت بهداشت نقش عمده ای ندارد چرا که بیش از هر چیزی به سبک زندگی افراد مربوط می گردد. پس یکی از مهم ترین راه ها می تواند آموزش رفتار های درست غذایی و نهادینه کردن فعالیت های ورزشی در زندگی تک تک اعضای جامعه باشد.

تا سال 2005 آمار شیوع دیابت در ایران زیر 5 درصد بوده است که اکنون متاسفانه تا حدود 10 درصدافزایش یافته است. از مهم ترین دلایل شیوع دیابت نیز می توانیم به تغییر سبک زندگی کنیم اشاره کنیم. شاید یکی از مهم ترین عوامل شیوع این بیماری در مناطق روستایی، فراگیری زندگی ماشینی و استفاده ی غیر معقول از ابزار های تمدن، تغییر عادت های غذایی نسبت به گذشته و رسیدن انواع آلودگی ها به این مناطق می باشد. در حال حاضر حدود 400 میلیون نفر در سراسر دنیا به این بیماری دچارند و پیش بینی می گردد این رقم تا سال 2025 به 600 میلیون نفر هم برسد. در ایران نیز در هر سه دقیقه پای یک نفر بر اثر دیابت قطع می گردد. همه ی این آمار ها ما را وا میدارد تا خیلی جدی تر به فکر پیشگیری از این بیماری خاموش باشیم. البته امید است تا با اجرایی شدن صحیح طرح تحول سلامت در روستا ها در کنترل دیابت یک قدم به سمت جلو برداریم.