گیتار فلامنکو و ویژگی های آن - مجله فروشگاه

خبرنگاران | سرویس فرهنگ و هنر - گیتار ها را با توجه به نوع و سبکی که کار می نمایند به دسته های مختلفی تقسیم می نمایند و هر سبک، نوع گیتار و تکنیک های مخصوص خود را دارد. یکی از سبک های گیتار، سبک فلامنکو است که با گیتار فلامنکو می نوازند. با ما همراه باشید تا با موسیقی و گیتار فلامنکو آشنا شوید.

معرفی کوتاهی از ساز گیتار

گیتار یک ساز زهی زخمه ای است. یعنی فراوری صدا در آن به یاری زخمه زدن بر سیم انجام می شود.

برای نواختن گیتار از دو روش استفاده می نمایند که عبارتند از:

• شیوه فینگر استایل: توسط انگشت و ناخن
• شیوه پیک استایل: توسط پیک و مضراب

سبک های گیتار

گیتار دارای سبک های مختلفی است. سبک های گیتار عبارتند از:

سبک کلاسیک، سبک فلامنکو، سبک پاپ، سبک راک و سبک جز است. در بین این سبک ها، سبک های فلامنکو، پاپ و کلاسیک در ایران کاربرد فراوان دارند.

موسیقی فلامنکو چیست؟

روشن است که هیچ پدیده فرهنگی -هنری را مطلقا نمی توان به منطقه خاصی نسبت داد، ولی موسیقی فلامنکو یک نوعی از موسیقی دستگاهی منطقه آندلس است. موسیقی فلامنکو و گیتار متاثر از فرهنگ های یهودی و عربی است.

گیتار فلامنکو

هم زمان با دورانی که اسپانیایی ها فلامنکو را با ساز های دیگر می نواختند، گیتار فلامنکو وارد موسیقی فلامنکو شد. همین امر سبب شد که رفته رفته گیتار بر موسیقی فلامنکو تاثیر به سزایی بگذارد تا اینکه موسیقی فلامنکو و گیتار وابستگی شدیدی به هم پیدا کردند و سبک فلامنکو با گیتار فلامنکو پدید آمد.

ویژگی های گیتار فلامنکو

• در گیتار فلامنکو صفحه رویی گیتار از جنس چوب صنوبر و صفحه پشت و کناره ها از جنس چوب سرواست. روی صفحه رویی برای جلوگیری از آسیب دیدن صفحه هنگام ضربه زدن با ناخن، تلق نازکی نصب می نمایند که به آن گلپیدور می گویند. جنس چوب قسمت های انگشت گذاری از آبنوس و چوب قسمت پیچ های کوک و نوار های اطراف ساز و تزئینات و اطراف دهانه و پل های آن از چوب رز است.
• جنس صدای گیتار فلامنکو تیز و نافذتر است.
• تفاوت دیگر گیتار فلامنکو با دیگر گیتار ها مثل گیتار کلاسیک در قطر دسته است، قطر دسته گیتار فلامنکو کمتر از گیتار کلاسیک است و این امر باعث سرعت عمل دست چپ نوازنده می شود (برای یک نوازنده راست دست).
• رنگ گیتار فلامنکو روشن و زرد رنگ است و رنگ چوب طبیعی را دارد. ولی گیتار کلاسیک رنگی تیره دارد.
• یکی از تفاوت های گیتار فلامنکو با گیتار کلاسیک این است که گیتار فلامنکو را روی زانوی راست و گیتار کلاسیک را روی زانوی چپ می گذارند و می نوازند.
• گیتار فلامنکو دارای کوک تقریبی است که با صدای خواننده تنظیم می شود. در حالی که گیتار کلاسیک برای تکنوازی است و کوک کاملا دقیقی دارد و هر نت را باید تمیز و دقیق اجرا کرد.
• در گیتار فلامنکو سیم ها به دهانه ساز و بند فِرِت ها نزدیک ترند.

سبک فلامنکو

ریشه این سبک به موسیقی اسپانیایی برمی شود. سبک فلامنکو از سبک های اصلی گیتار است.

آهنگ های اسپانیایی را در ابتدا پایکوبی و آواز تشکیل می داد و گیتار یک همراهی نماینده جزئی به حساب می آمد. ولی رفته رفته گیتار نقش اصلی و تاثیرگذاری را پیدا کرد و سبک فلامنکو به جود آمد. به گونه ای که قطعاتی بی کلام در سبک فلامنکو ساخته شد. بعضی معتقدند که این سبک را از فرهنگ مردم آندلس (منطقه ای در جنوب اسپانیا) در قرن های 8 تا 15 الهام گرفته اند. سبک فلامنکو تلفیقی از ریتم و ملودی است که برای هر کدام از تکنیک ها و ریتم ها اسامی مخصوص به خود را دارد. سبک فلامنکو همانند موسیقی سنتی ایران دارای دستگاه های موسیقیایی است و یکی از ملزومات آن شناخت دستگاه ها و ساختار موسیقیایی آن هاست.

فلامنکو دارای سه تعیینه اساسی زیر است:

• کانته یا آواز: تعیین نماینده هارمونی این نوع موسیقی است. بسیاری از نوازندگان گیتار فلامنکو معتقدند که جوهره اصلی فلامنکو در کانته نهفته است.
• بایله یا پایکوبی: نشان دهنده هیجانات ریتمیک این سبک است.
• گیتارا یا گیتارنوازی

هنرمندان مشهور سبک فلامنکو

• رامون مونتایا (Ramon Montoya)
• نینوریکاردو (Nino Ricardo)
• سابیکاس (Sabicas)

نوازندگان برجستۀ معاصر

• پاکودلوسیا (Paco De Lucia)
• ویسنته آمیگو (Vicente Amigo)

نحوه نواختن سبک فلامنکو

افراد راست دست باید از چهار انگشت دست راست جهت ضربه زدن به سیم ها استفاده نمایند. در این سبک از تکنیک بسیار زیبای راسگوادو استفاده می شود. سبکی بسیار حرفه ای و تکنیکی است و احتیاج به تمرین و تمرکز زیادی دارد.

بعضی اصطلاحات و تکنیک های گیتار فلامنکو

• Apagar

  به معنای خفه کردن

• Apoyando

  به معنی تکیه است. تکنیک دست راست که برای اجرای ضربه، انگشت به سیم بعدی تکیه می نماید و صدای قویتری نسبت به حالت تیراندو بوجود می آورد.

• Baile

  به معنای پایکوبی است که پایکوبی به سبک فلامنکو را بایله می گویند.

• Cante

  کانته به آواز به سبک فلامنکو می گویند.

• Cante Chico

  به معنای ترانه های کوچک و غیر جدی در فلامنکو است که برای سبک های نه چندان جدی، شاد و وجد آمیز به کار می رود.

• Cante Grande

  به معنی ترانه های جدی و با شکوه در فلامنکو است که برای سبک های عمیق، احساسی و غم انگیز به کار می رود.

• Compas

  کلمه اسپانیایی به معنای ریتم یا ضرب که به معنی دوره است. کمپاس یکی از عناصر بنیادی در فلامنکو است.

• Duende

  تله پاپ و ارتباط روحی بین هنرمند و مخاطبین را گویند.

• Entrada

  مقطعی از ریتم اصلی که در آن هنگام فالستا آغاز می شود.

• Estribillo

  تم تکراری که مانند ترجیع بند به طور مرتب تکرار می شود.

• Falseta

  عبارات ملودیک و گاهی ریتمیک که به عنوان مقدمه و یا بین ابیات آواز ها نواخته می شوند.

• Glissando

  کلیساندو به معنی سرانیدن یا لغزاندن است و اجرای آن روی ساز، با سرانیدن انگشت در طول یم از پایین به بالا یا به عکس انجام می شود.

• Golpe

  تأکید های ریتمیک که توسط ضربات انگشت a. و گاهی توسط ضربات همزمان انگشتان m. و a. بر گلپیدور اجرا می شود. برای اجرای گلپ هم ناخون و هم قسمت گوشتی نوک انگشت به گلپیدور اصابت می نمایند.

• Liorar

  اصطلاح کولی می باشد که وقتی گیتار بیانگر فجایع تلخ است، یورار یه آن گفته می شود.

• Palo

  فرم یا شیوه فلامنکو را گویند.

• Picado

  به معنای ضربه زدن می باشد؛ که به یاری دو انگشت دست راست، اکثرا i. و m. به ترتیب (مانند راه رفتن) انجام می شود. علاوه بر i-m در پیکادو از i-a و m-a نیز استفاده می شود.

• Pulgar

  از تکنیک های انگشت p. می باشد که توسط آن تمام نت ها، حتی سیم های نت های زیر توسط انگشت p. نواخته می شود.

• Por medio

  به گام فریجین گفته می شود. گام فریجین 7 نتی است، یعنی نت اکتاو ندارد و گامی است مینور که درحه دوم آن نیم پرده پایین است.

• Quintuplet

  اجرای پنج نت در هر ضرب را گویند.

• Remate

  سرانجام یا سرانجام ریتم.

• Taconeo

  به ضربات پاشنه پایکوبینده (hell - work) در فلامنکو، تاکونئو گفته می شود.

• Tablao

  باشگاه فلامنکو.

• Toque

  اصطلاحی فلامنکو که از مصدر Tocar به معنی لمس کردن یا ضربه زدن مشتق شده است. به معنی نوازندگی است. اما اصطلاحات و مفاهیم دیگری نیز شامل شود از جمله به کل هنر نوازندگی فلامنکو گفته می شود.

• Tremoloتکنیک دست راست در فلامنکو که با پنج نت در هر ضرب اجرا می شود.

شما هم اگر اطلاعاتی در رابطه با گیتار فلامنکو دارید با ما و دیگر مخاطبان در میان بگذارید.