حمایت و سرمایه گذاری پیشران توسعه گلخانه ها است ، نگاه مثبت اصفهان به توسعه کشت گلخانه ای
به گزارش مجله فروشگاه، اصفهان به عنوان اصلی ترین کانون های کشاورزی کشور اگرچه با برخورداری از تجارب در نوع کشت و کار در بسیاری از زمینه ها پیروز بوده اما توسعه گلخانه ها بویژه به دلیل لزوم مصرف بهینه آب در آن اهمیت مضاعف دارد که این امر مستلزم حمایت ها به خصوص در زمینه اقتصادی و سرمایه گذاری اولیه است.
به گزارش خبرنگاران آنلاین به نقل از ایرنا، کشت گلخانه ای به عنوان روشی پیشرفته در کشت و کار را می توان راهی مطمئن برای رونق کشاورزی بویژه در مناطق کم آب در نظر گرفت زیرا محصولات این نوع کشت برخلاف باور عمومی، کیفیت بالایی دارد و بخوبی می تواند جایگزین فراوریات کشت سنتی گردد، کنترل آفات و بیماری ها، شرایط محیطی مناسب و رسیدگی دقیق تر به آن در زمره دلایلی است که این نوع محصولات را با کیفیت بهتر به دست مصرف نمایندگان می رساند.
موضوع مهمتری که ما را به استفاده از روش های نوین کشاورزی سوق می دهد کاهش چشمگیر منابع آبی است، چه، بحران آب چالشی بسیار عظیم برای تمام کشورهای جهان است به گونه ای که برنامه های متعددی برای مصرف بهینه و بهره وری درست از منابع آبی در خیلی از مناطق اجرا می گردد و ایران نیز با قرار دریافت در ناحیه گرم و کم بارش از این قاعده خارج نیست.
بر همین اساس در شرایط بحرانی موجود برای مقابله با تنش آبی کشور، توسعه کشت محصولات گلخانه ای به عنوان جایگزین کشت سنتی به عنوان عظیمترین مصرف نماینده منابع آبی، راهی برای برون رفت از این چالش جدی خواهد بود.
مساحت اراضی کشاورزی استان اصفهان 569 هزار هکتار است و 11 درصد از اشتغال و هفت درصد از فراوری ناخالص ملی آن به بخش کشاورزی اختصاص دارد.
سطح زیر کشت محصولات گلخانه ای شامل سبزی و صیفی و گل و گیاه زینتی این استان رتبه دوم کشوری را به خود اختصاص داده، اما مشکل عظیم کشاورزی آن بر اساس شاخص های بلندمدت این است که هم اکنون 53.4 درصد از مساحت این استان درگیر خشکسالی شدید و از نظر پراکنش مکانی 4.3 درصد از مساحتش در شرایط نرمال، 8.8 درصد خشکسالی خفیف، 24 درصد خشکسالی متوسط، 14 درصد خشکسالی شدید و 47.7 درصد خشکسالی بسیار شدید است.
همچنین بر اساس گزارش های دیگر، 98.1 درصد از مساحت استان درگیر خشکسالی هیدرولوژیک(آب شناسی) و بر اساس این شاخص ها 5.5 درصد مساحت استان با خشکسالی خفیف، 33.2 درصد خشکسالی متوسط و 6 درصد خشکسالی بسیار شدید دست و پنجه نرم می نماید.
تحلیل آمار فوق حاکیست که با روش های سنتی کشاورزی نمی توان پیش رفت و تغییر در شیوه های کشت و کار در چنین مناطقی که خشکسالی بر روی آنها سایه انداخته است باید بطور جدی دنبال گردد که البته تحقق آن به زدودن موانع و حمایت های لازم بویژه در مباحث اقتصادی احتیاج دارد.
در همین پیوند، عضو هیات علمی و دانشیار دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اصفهان گفت: راندمان در مصرف آب و بهبود کیفیت محصولات فراوریی از مهمترین شاخص های این نوع کشت به شمار می رود و از آنجایی که اصفهان از لحاظ میزان و تنوع محصولات کشاورزی در بین دیگر استان ها در صندلی ممتازی واقع شده است می تواند بیش از گذشته در این صنعت وارد عمل گردد و فراوریات خود را روز به روز افزایش دهد.
مریم گُل آبادی توضیح داد: کشت گلخانه ای قابل اجرا در تمام طول سال بوده و این روش به گونه ای است که فارغ از شرایط آب و هوایی در روزهای سرد زمستان و هم در روزهای گرم تابستان قابلیت فراوری دارد و گرما و سرما نمی تواند آن را دستخوش تغییر دهد و به دیگر سخن و به زبان ساده تر، کشت گلخانه ای چهار فصل است.
این استاد دانشگاه که خود فراورینماینده محصولات کشاورزی و مدیرعامل شرکت دانش بنیان نگین بذر دانش است، اضافه نمود: افزایش گلخانه ها احتیاجمند وام و تسهیلات بانکی است زیرا تاسیس یک گلخانه به سرمایه اولیه بالایی احتیاج دارد و برای احداث یک گلخانه به مساحت یک هکتار دست کم 2 تا سه میلیارد تومان سرمایه اولیه احتیاج است، البته کسانی که زمین ندارند باید رقم بالایی هم صرف خرید زمین مورد احتیاج نمایند که بی شک برای همه کشاورزان مُیسر نیست.
وی بهبود کیفیت فراوری محصولات گلخانه ای را مزیتی در مقایسه با دیگر روش ها برشمرد و اظهار کرد: درصد بالایی از محصولاتی که به صورت گلخانه ای کشت می شوند از کیفیت بالاتری برخوردارند زیرا شرایط کنترل تا برداشت بخوبی و بهتر انجام می گردد و مصرف نمایندگان با خیال آسوده تر از آنها استفاده می نمایند.
به گفته عضو هیات علمی و دانشیار دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد، اصفهان از جمله استان هایی به شمار می رود که با کمبود منابع آبی روبه روست و باید از روش های جدید و فناوری های روز برای کشت و کار استفاده کند در غیر این صورت نمی تواند در سال های آینده به عنوان یکی از قطب های اصلی محصولات کشاورزی در کشور مطرح باشد.
وی اعلام کرد: البته پیش از توسعه گلخانه ها باید حامل های انرژی نظیر گاز را بعنوان ضرورتی اجتناب ناپذیر برای آنها تامین کرد، بطورکلی مصرف گاز به جای مصرف گازوئیل، راندمان فراوری را بالا می برد و از لحاظ ایمنی نیز به مراتب بهتر است.
به اعتقاد گل آبادی توسعه گلخانه ها احتیاجمند تسهیل در ساز و کار اداری و ارائه تسهیلات کم بهره است و باید فرایند دریافت تسهیلات را آسان کرد تا افراد بیشتری برای توسعه گلخانه ها وارد عمل شوند.
این کارشناس یادآور شد: تمام مناطق استان قابلیت توسعه احداث گلخانه را ندارد، چراکه کشت گلخانه ای احتیاجمند وجود منابع آبی زیرزمینی با کیفیت بویژه چاه است و در نقاطی که کیفیت آب چندان بالا نیست تا حدودی توسعه گلخانه ها پیروز نخواهد بود پس از ظرفیت های کنونی باید نهایت بهره را برد.
وی در باره فراوریات این صنعت گفت: خیار، گوجه فرنگی، فلفل، بادمجان و بعضی گل های تزیینی، بیشترین آمار کشت گلخانه ای را در استان و کشور به خود اختصاص داده که بیشترین آن را خیار تشکیل می دهد و البته می توان تعداد این محصولات مانند توت فرنگی را بخصوص در زمینه گل های زینتی افزایش داد.
بنا به تحقیقات این پژوهشگر، در توسعه گلخانه ها باید زمینه را برای احداث گلخانه های پیشرفته به جای گلخانه های چوبی مهیا کرد زیرا راندمان فراوری در گلخانه های مدرن و پیشرفته به مراتب خیلی بیشتر از گلخانه های سنتی و چوبی است، ارتفاع نه چندان زیاد سقف گلخانه های چوبی میزان استفاده از سم را افزایش می دهد از همه رو کیفیت محصولات تا حدی پایین می آید.
نگاه مثبت اصفهان به توسعه کشت گلخانه ای
آنطور که معاون بهبود فراوریات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی اصفهان گفت: توسعه کشت گلخانه ای از اولویت های وزارتخانه است و اصفهان نیز نگاه ویژه ای به این صنعت دارد و سال به سال برنامه ریزی ها برای حمایت هرچه بیشتر از این صنعت بهبود پیدا می یابد.
اصغر رستمی برخورداری از مطلوبیت نسبی محصولات، افزایش تعداد برداشت ها در سال، ارتقا میزان برداشت محصول نسبت به سطح زیر کشت، معین زمان بهره برداری محصول و ثبات در فعالیت شاغلان و کارگران را از مزایای این صنعت می داند.
به گفته وی در هر هکتار از گلخانه ها بطور متوسط 10 نفر بصورت دائم مشغول بکارند، بنابراین با توسعه آنها نفرات بیشتری در طول سال کار ثابت خواهند داشت که موضوعی مهم در اشتغالزایی پایدار به شمار می رود.
توانایی افزایش محصولات گلخانه ای در اصفهان به بیش از 370 هزار تُن
آنالیز آمار و ارقامی که مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی اصفهان مطرح می نماید حاکیست که مساحت گلخانه های اصفهان از یکهزار و 840 هکتار در 2 سال قبل اکنون به 2 هزار هکتار رسیده که این میزان گلخانه در طول سال قادر خواهد بود 370 هزار تُن انواع محصولات سبزی و صیفی مانند خیار، گوجه، فلفل دلمه ای رنگی، بادمجان، توت فرنگی، سبزی برگی و غده ای فراوری کند.
به گفته احمدرضا رییس زاده، سالانه 160 میلیون شاخه و اصله انواع گل و گلدان و گیاه تزیینی در 180 هکتار گلخانه این منطقه فراوری می گردد که شامل شاخه بریده، گیاهان آپارتمانی، درخت و درختچه، گل های فصلی و نشایی است، همچنین سالانه بیش از 50 هزار تُن انواع محصولات گلخانه ای از این استان به خارج کشور صادر می گردد.
مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی اصفهان با اشاره به اهمیت توسعه کشت گلخانه ای در استان بعنوان یکی از اصلی ترین سیاست های وزارتخانه، جذب بازارهای کشورهای دیگر را از جمله مزایای بهبود و بیشتر شدن محصولات گلخانه ای می داند.
وی ادامه داد: اکنون انواع محصولات سبزی و صیفی مانند خیار، گوجه، فلفل دلمه ای رنگی، بادمجان، توت فرنگی، سبزی برگی و غده ای به همراه گل های تزیینی، صادرات فراوریات گلخانه ای این استان به کشورهای خارجی را تشکیل می دهد.
رییس زاده ادامه داد: این میزان صادرات سالانه افزون بر 50 میلیون دلار ارزآوری برای کشورمان دارد. تغییر شیوه کشت از فضای باز و بصورت سنتی به فضای گلخانه ای از اولویت های این نهاد است و به جد دنبال می گردد، علاوه بر آن افزایش بهره وری در فراوری، محصول بهتر، صرفه جویی در زمین زراعی و کاهش مصرف آب و انرژی را از دیگر مزایای کشت و کار در فضای گلخانه است، برای مثال برداشت گوجه یا خیار در10 هکتار زمین زراعی معادل برداشت در یک هکتار گلخانه است، همچنین کنترل آفات، اشتغالزایی بالا و محصول بیشتر از مزایای این نوع کشت به شمار می رود.
به اعتقاد وی سهم اشتغالزایی بیشتر شیوه گلخانه ای نسبت به روش معمول را باید بعنوان شاخصی مثبت و موثر در نظر گرفت، فعالیت در گلخانه در 12 ماه سال انجام می گردد، اما در روش غیر گلخانه، زمین تنها 3 تا 4 ماه زیر کشت می رود، به همین دلیل شاغلان در گلخانه ها در تمام طول سال مشغول بکارند و با تعطیلی فصلی روبه رو نمی شوند.
وی اعلام کرد: از سوی دیگر کنترل هرچه بهتر آفات و بیماری ها از نکات مثبت کشت فضای بسته است و بصورت کلان، سیاست های حمایتی از این نوع کشت و فراوری دائم سبب تثبیت قیمت ها و کنترل هرچه افزون تر بازار می گردد.
نگره آسان سازی دریافت تسهیلات کشاورزی در اصفهان
مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی اصفهان با تاکید بر تسهیل صدور مجوزها برای متقاضیان طرح ایجاد و توسعه گلخانه ها اعلام کرد: هر کشاورز و سرمایه گذاری که زمین زراعی و آب برای آبیاری داشته باشد می تواند از تسهیلات بانکی یارانه دار با بازپرداخت پنج ساله و با یک سال تنفس استفاده کند.
وی اضافه نمود: در سال 98 تعداد 220 مورد معرفی دریافت تسهیلات با سرجمع چهار هزار میلیارد ریال به بانک انجام و از این تعداد 105 فقره تسهیلات با مجموع یک هزار و 670 میلیارد ریال پرداخت شده است.
به گفته این مدیر فرایند حمایت از سرمایه گذاران و فعالان علاقه مند در این بخش در امسال ادامه خواهد داشت، هرچند نقص در ضمانت ها عظیمترین چالش پیش روی متقاضیان و به طورکلی این طرح است، با این حال طرح بخوبی در اصفهان پیشرفت می نماید و در رده دوم کشور از حیث فراوری محصولات و سطح زیر کشت گلخانه ای واقع شده است.
رییس زاده با تاکید بر اینکه بسته های تشویقی و حمایتی با همکاری اتحادیه ها و تعاونی ها بر مبنای همین اصل ارائه می گردد، اضافه نمود: در عین حال تکمیل شیوه فراوری و زنجیره ارزش با صادرات هرچه بیشتر با استفاده از ظرفیت تعاونی ها و اتحادیه ها رقم می خورد.
مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان اظهار کرد: شهرستان های فلاورجان، تیران و کرون، مبارکه، اصفهان، شهرضا و نجف آباد در صنعت کشت و کار گلخانه ای در این استان فعال هستند. چهار هزار و 500 واحد گلخانه در استان مستقر است که 20 هزار نفر شغل مستقیم و معادل همین رقم شغل غیرمستقیم در مراکز فرآوری و بسته بندی و حمل ونقل محصولات ایجاد نموده است.
اشتیاق زیاد کشاورزان نسل جوان استان اصفهان به توسعه گلخانه ها
عضو هیات مدیره نظام صنفی کشاورزی استان اصفهان گفت: اصفهان در منطقه خشک و نیمه خشک کشور نهاده شده لذا استفاده از فناوری های روز جهان در زمینه نوع کشت آبیاری از اهمیت بالایی برخوردار است و بدون تردید با ادامه روش های قدیمی، صنعت کشاورزی در سال های آینده با مشکل روبرو خواهد شد.
عبدالحسین میرمیران اضافه نمود: در کشت گلخانه ای میزان بهره وری 70 تا 80 درصد بالا می رود در حالی که در کشت معمولی این میزان حدود 30 تا 40 درصد است، بنابراین هیچ شکی بر توسعه این صنعت نیست بویژه اینکه اصفهان از مراکز اصلی صنعت کشاورزی کشور محسوب می گردد و دانش و تجربه در آن بالاست.
به اعتقاد وی البته سرمایه گذاری اولیه مهمترین مشکل در توسعه کشت و کار گلخانه ای است زیرا همه کس نمی تواند از پس تامین پول اولیه برآید، حتی در منطقه شرق اصفهان یکی دو محل برای احداث شهرک گلخانه ای مدنظر نهاده شد که بدلیل نبود سرمایه گذاری، عملیات ساخت متوقف شد، بنابراین ارائه تسهیلات بانکی با نرخ سود نسبت مناسب در راه توسعه گلخانه ها موثر خواهد بود.
به گفته میرمیران اشتیاق لازم برای تغییر و تحول در کشاورزی استان و انجام هرچه بیشتر کشت گلخانه ای وجود دارد، البته ممکن است نسل قدیمی کشاورزان کمتر به این تغییرات تن دهند اما نسل جدید با دیدگاه های نو کامل انس دارد و برای بهبود کار و فعالیت آماده است و در صورت تامین احتیاجهای اولیه قادر خواهد بود در توسعه صنعت کشت گلخانه ای کشور سهیم و حتی پیشتاز باشد.
عضو هیات مدیره نظام صنفی کشاورزی استان اصفهان، خرید تضمینی محصولات فراوریی در صنعت گلخانه ای را لازم می داند و یادآور شد: محصولی که با سرمایه گذاری زیاد و مشقت فراوری می گردد باید راه خود را با سهولت به سوی بازار پیدا کند که این امر مستلزم حمایت جهاد کشاورزی و تدوین طرح های حمایتی است و این عامل می تواند کشاورز را برای تحول و ایجاد هرچه بیشتر، روی آوری به روش های نوین امروزی و توسعه فضای گلخانه ها تشویق و ترغیب کند.
مساحت اراضی کشاورزی استان اصفهان 569 هزار هکتار است و 11 درصد از اشتغال و هفت درصد از فراوری ناخالص ملی آن به بخش کشاورزی اختصاص دارد.
منبع: همشهری آنلاین