مته کاری؛ یک راه چاره هولناک باستانی برای درمان مغز و اعصاب - مجله فروشگاه

خبرنگاران | شواهد اِعمال مته کاری در 5 تا 10 درصدِ تمام جمجمه های عصر نوسنگی (3000-8000 پیش از میلاد) از اروپا، اسکاندیناوی، روسیه، آمریکای شمالی و جنوبی و چین، همین طور بسیاری از منطقه ها دیگر وجود دارد.

به گزارش خبرنگاران ، از مته کاری به شکل سنتی برای درمان انواعی از بیماری های مختلف از زخم های سر گرفته تا بیماری صرع استفاده می شد. شاید شگفت آورترین حقیقت درباره این فرایند این است که مردم از این عمل جان سالم به در می بردند: بسیاری از جمجمه های باستانی حاوی شواهدی هستند که نشان می دهد مته کاری در زمان حیات فرد، چندین بار روی سر او اجرا شده است.

(استخراج سنگ دیوانگی اثر هیرونیموس بوش، قرن پانزدهم)

از مته کاری برای درمان درد های فیزیکی و روانی استفاده می شد

علاوه بر این شواهد نشان می دهد که از مته کاری برای درمان درد های مختلف استفاده میشده است. به نظر میرسد که این روش بیشتر در خصوص کسانی اعمال میشد که از ناحیه سر دچار جراحت شده یا به عنوان یک عمل اورژانسی پس از زخم های سر انجام میشد. این عمل اجازه می داد بخش های شکسته استخوان را بردارند و خونی را خالی و تمیز نمایند که اگر پس از وارد شدن ضربه به سر از جمجمه خارج نمیشد ممکن بود زیر آن به جریان بیفتد.

(محیط سوراخ این جمجمه نوسنگیِ مته کاری شده با رشد بافت استخوانی تازه گرد شده است که نشان میدهد بیمار از عمل جراحی جان سالم به در برده است.)

هرچیزی از حوادث شکار، حیوانات وحشی، زمین خوردن یا اسلحه می توانست موجب وارد آمدن ضربه و جراحت به سر گردد، با این حال از مته کاری بیشتر در فرهنگ هایی استفاده میشد که از اسلحه زیاد استفاده می کردند. روشن است که مته کاری گاهی اوقات برای درمان بیماری ها یا اختلالات روانی از قبیل صرع هم کاربرد داشته است. این روش درمانی تا قرن هجدهم ادامه داشت.

برای مثال، آرتائوس پزشک روم باستان (قرن دوم پس از میلاد) درباره کاربرد این روش در درمان صرع نوشته و آن را توصیه نموده است. این احتمال نیز وجود دارد که از مته کاری در بعضی مراسم برای بیرون کشیدن ارواح از بدن استفاده می کردند و از فرهنگ های مختلف شواهدی به دست آمده که نشان می دهد بخش های بیرون کشیده شده از جمجمه بعداً به عنوان حرز یا یادگار به وسیله صاحب آن پوشیده می شد.

مته کاری به روش های مختلفی انجام میشد

مته کاری در طول تاریخ به پنج روش انجام میشد. در یک روش، بخشی از جمجمه را با ایجاد برش های متقاطع مستطیلی با استفاده از آبسدین (سنگ آتشفشانی سیاه و شیشه مانند)، سنگ چخماق یا چاقو های سنگی و بعد ها با چاقو های فلزی تیز برمی داشتند. این روش بیش از همه روی جمجمه های پرو اعمال شده است.

(ابزار مته کاری، قرن 18؛ موزه ملی آلمانی در نورنبرگ)

جراحی مغز و اعصاب روی جمجمه های فرانسوی با باز کردن جمجمه به وسیله یک تکه سنگ چخماق انجام میشد. این روش کند بود اما بسیار رواج داشت و تا دوره رنسانس هم از آن استفاده میشد. روش دیگر ایجاد برشی به شکل یک شیار مدور در جمجمه و سپس برداشتن دایره کوچکی از استخوان بود. این تکنیک در کنیا رایج بود و به صورت گسترده از آن استفاده میشد.

روش رایج دیگر سوراخ کردن دایره ای متشکل از سوراخ های به هم نزدیک و سپس برش یا تراشیدن استخوان بین سوراخ ها بود. گاهی اوقات از مته مدور یا اره استوانه ای استفاده میشد که یک سوزن مرکزی جمع شدنی و یک دسته متقاطع داشت. این تجهیزات در طول تاریخ نسبتاً بدون تغییر ماندند و گاهی اوقات هنوز در عمل های مشابه از آن ها استفاده می گردد.

مردم از این عمل ها جان سالم به در می بردند

مته کاری یک فرایند ماهرانه بود که معمولاً روی افرادی که زخم های سرشان خطرناک بود انجام میشد. شواهد سوراخ های بهبودیافته جمجمه نشان می دهد که در 50 تا 90 درصد موارد، افراد از این عمل ها جان سالم به در می بردند. با این حال، این روش همواره مورد تایید نبود: در قرن هجدهم، اساساً جوامع علمی اروپا و آمریکای شمالی از کشف این حقیقت که بسیاری از جمجمه های مته کاری شده باستانی حاوی شواهدی هستند که نشان می دهد فرد بیمار از این عمل جان سالم به در برده، بهت زده شدند.

از آنجا که نرخ بقاء برای مته کاری در بیمارستان های خود این جوامع به ندرت به 10 درصد می رسید، جای تعجب بود که جمجمه های ترمیم شده با مته کاری متعلق به فرهنگ های کمتر پیشرفته بود. دانشمندان نمی دانند این جوامع چطور توانسته اند با موفقیت این جراحی ها را انجام دهند.

(جمجمه هایی از عصر برنز که در موزه باستان شناسی سنت رافائل به نمایش گذاشته شدند).

اما بیمارستان های غربیِ قرن هجدهمی متوجه خطرات عفونت نبودند: ابتلا به بیماری در بیمارستان های غربی شایع بود و معمولاً منجر به مرگ بیمارانی می شد که نه حین عملِ مته کاری بلکه پس از عمل و در اثر عفونت جانشان را از دست میدادند.

مته کاری هنوزانجام می گردد

امروز هنوز مته کاری اعمال می گردد، اگرچه نام متفاوتی دارد و با ابزار ضدعفونی شده و ایمن تری انجام می گردد. برای مثال، لوبوتومی جلوی مغزی، پیشروی لوبوتومی، شامل ایجاد سوراخ در جمجمه، داخل کردن یک ابزار و از بین بردن بخش هایی از مغز می گردد. جراحان معاصر برای هماتوم های (جمع شدن خون در بخشی از بدن) اپیدورال و ساب دورال و برای دسترسی به جراحی برای سایر روش های جراحی مغز و اعصاب، جمجمه بُری یا کرانیوتومی انجام می دهند.

برخلاف مته کاری سنتی، معمولاً بخش برداشته شده جمجمه تا جای ممکن به سرعت جایگزین می گردد و ابزاری مانند مته های جمجمه برای عمل روی جمجمه و بافت نرم، آسیب زایی کمتری دارند. امروزه، در بعضی موارد افراد به عمد روی خودشان مته کاری را اعمال مینمایند. برای مثال، گروه بین المللی حمایت از مته کاری بر این اساس حامی این روش است که این روش آموزندگی و هوشیاری پیشرفته را میسر می سازد. در دهه 1970، مردی به نام پیتر هالورسون جمجمه خودش را مته کاری کرد تا افسردگی اش را درمان کند.

منبع: historyhit

مترجم: زهرا ذوالقدر