میرمحمدی: در خدمات تخصصی پزشکی کمبود داریم، زیر ساخت های آموزش پزشکی باید تقویت گردد - مجله فروشگاه

گروه مالی خبرنگاران، کمبود پزشک به ویژه در شهرستان های کوچک و منطقه ها محروم معضلی است که در سال های گذشته مسائل زیادی را برای مردم این منطقه ها ایجاد نموده و در نتیجه خدمات پزشکی به جز چند شهر بزرگ و مراکز استان های برخوردار با اخلال روبرو شده است. دلیل این شرایط و پایین بودن تعداد پزشکان و متخصصان پزشکی در ایران نسبت به سایر کشورها محصول انحصار ایجاد شده در سیستم خدمات بهداشتی و درمانی کشور و ناشی از تعارض منافع در نهادهای قانون گذار و مجری قانون در حوزه بهداشت، درمان و آموزش پزشکی است. در همین زمینه با سید جلیل میر محمدی نایب؛ رئیس کمیسیون بهداشت مجلس شورای اسلامی مصاحبه کردیم که در ادامه مشاهده می کنید.

یکی از شاخص های مهم عدالت اجتماعی دسترسی به پزشک متخصص است، با این وجود و با این نگاه به واقعیت و آمار و ارقام نظام پزشکی کاملا متوجه هستیم که دولت ها طی سال های اخیر در زمینه ارائه خدمات تخصصی و دسترسی مردم به پزشک متخصص بسیار بد عمل نموده اند. چه کارهایی می توانیم برای بهبود در این زمینه انجام دهیم؟

در اینکه تعداد تربیت متخصص کم است و باید افزایش ظرفیت دهیم حرف قابل قبولی است. اما اگر ما همین امروز تصمیم افزایش سهمیه بگیریم، چهار سال دیگر جواب می دهد و قرار نیست تمام احتیاجهای ما با این مرتفع گردد. دو موضوع خیلی مهم وجود دارد که این دو موضوع به نظر من مورد غفلت واقع شده و در کوتاه مدت می تواند به ما یاری کند. قانون به ما می گوید 30 درصد ظرفیت پذیرش فارغ التحصیل ها در تمام رشته ها موظف هستند برای منطقه ها محروم و کم تر برخوردار خدمت نمایند به عبارتی یعنی متخصص را برای آن منطقه محروم تربیت کنیم و سه برابر مدت تحصیلش باید در آنجا خدمت کند. مثلا یک متخصص رادیولوژی که چهار سال دوره دستیاری اش است، برای منطقه محروم ایشان را جذب می کنیم و باید دوازده سال در آنجا به مردم ارائه خدمت کند، این یک سهمیه خاص است ولی این ظرفیت متاسفانه در بیشتر اوقات پر نمی گردد و به جای 30 درصد ظرفیت، زیر ده درصد تکمیل می گردد. ما باید انگیزه های متعددی را تعریف کنیم و الزامی که برای وزارت بهداشت است را باید در نظر بگیریم تا این 30 درصد پر گردد که این امکان وجود دارد.

پیشنهاد ما این است که به جای سه برابر مدت تحصیل، دو برابر مدت تحصیل بروند تا انگیزه بیشتری باشد تا فرد بعد از فارغ التحصیلی هشت سال به مردم در منطقه محروم ارائه خدمت کند چون این موضوع استمرار پیدا می نماید و طی یک بازده زمانی ده ساله می توانیم به طور کامل پزشک برای منطقه ها محروم جذب کنیم. این نکته اول بود که حیاتی است و به ما یاری می نماید که متخصص را برای منطقه محروم تربیت کنیم. نکته بعدی، توزیع مناسب پزشک است. در حال حاضر توزیع پزشک به صورت عادلانه و مناسب و مطلوبی نداریم، اگر توزیع پزشک ما مناسب باشد و انگیزه ها و مشوق هایی را در نظر بگیریم که پزشکان فقط نخواهند در کلان شهرها کار نمایند، این هم می تواند به ما یاری کند که با همین تعداد پزشکی که داریم یک توزیع مناسبی برای آنها داشته باشیم، البته طی ده سال گذشته حضور پزشکان متخصص در منطقه ها کم برخوردار و محروم نسبت به ده سال گذشته خیلی رشد خوبی داشته هرچند هنوز به طور کامل تامین نشده است.

با توجه به بحران جمعیت سالمندی در آینده نزدیک و بعلاوه اوج گرفتن بیماری های مختلف از جمله کرونا، کاهش ظرفیت های تخصصی را شاهد بودیم. آیا نهادهای نظارتی نباید به این موضوع ورود نمایند؟

خوشبختانه کاهش ظرفیت در تخصص صورت نگرفته است. سال جاری کمیسیون اصل 90 به این موضوع ورود پیدا نموده و نسبت به سال گذشته نه تنها کاهش ظرفیت نداشتیم بلکه افزایش ظرفیت هم داشتیم اما این ظرفیت موجود کفاف احتیاجهای کشور را نمی دهد.

مشکل از کدام دستگاه است؟ الان ما شاهد هستیم در بعضی از رشته های تخصصی مثل بیهوشی، رادیولوژی، چشم پزشکی، ارتوپدی و اورولوژی کمبود شدید دستیار داریم در حالی که متقاضی زیاد است؟

تمام این رشته هایی که عنوان شد همین سال جاری ظرفیت کامل آن پر شد. ظرفیت رشته رادیولوژی، اورولوژی و چشم پزشکی کامل پر شد و نسبت به سال قبل نه تنها کاهش ظرفیت نداشتیم بلکه در بعضی از این رشته ها تا چند درصد افزایش ظرفیت هم داشتیم ولی بازهم کفاف تقاضای این رشته ها را نمی داد. ما باید ظرفیت پذیرش متخصص را افزایش دهیم و احتیاج اساسی نیز داریم، اما تربیت متخصص به این شکل که فقط دو یا سه سال به منطقه محروم برود و دوباره به کلان شهر برگردد، قرار نیست جوابگوی ما باشد. ما باید آن ظرفیت سهمیه منطقه ها محروم را طوری برنامه ریزی کنیم تا کامل اجرایی گردد. این برترین راهی است که به ما یاری می نماید تا بتوانیم ظرفیت را افزایش دهیم و توزیع مناسبی داشته باشیم. البته برای تربیت دستیار در رشته های رادیولوژی، چشم، جراحی، ارتوپدی، داخلی، گوش و حلق و بینی و پوست، احتیاج به زیر ساخت داریم که وزارت بهداشت باید در اینجا ورود پیدا کند و هم در جذب هیئت علمی به عنوان زیرساخت اساسی و هم در افزایش زیر ساخت های آموزش مثل تخت، بیمارستان، تجهیزات و امکانات ...اقدام اساسی انجام بدهد.

با توجه به جامعه ای که داریم آیا ظرفیت متناسب با احتیاجهای کشور است ؟

خیر نیست. احتیاج هست که ما افزایش ظرفیت داشته باشیم و باید زیرساخت های آموزش را بیشتر کنیم. باید ظرفیت منطقه ها محروم را ارتقا دهیم و به صورت جدی آن را اجرا کنیم. مجلس در کمیسیون تلفیق برای آنها اعتبارات می گذارد و سازمان برنامه و بودجه مکلف است این اعتباراتی که ما برای آنها مصوب کردیم را به آنها تخصیص دهد و آنها مکلف هستند آن را اجرا نمایند. یکسری مسائلی که وجود دارد این است که آنها باید منافع و دیدگاه های انحصاری را کنار بگذارند تا انشالله این موضوع حل گردد.