پنل IPS در برابر TN و VA؛ کدام فناوری برای مانیتور بهتر است؟ - مجله فروشگاه

مانیتور چگونه کار می نماید؟

قبل از اینکه پنل های مختلف استفاده شده در مانیتورها را مقایسه کنیم، بهتر است نحوه عملکرد مانیتور را شرح دهیم. تقریبا تمام مانیتورها از پنل LCD استفاده می نمایند و به همین خاطر باید روی این موضوع و فناوری تمرکز کنیم. یک پنل LCD از لایه های مختلفی تشکیل شده که می توانیم به لایه کریستال های مایع و نور پس زمینه اشاره کنیم. تمام این پنل ها با هم کار می نمایند تا رنگ و روشنایی پیکسل های موجود در نمایشگر را تغییر دهند.

در ابتدا بخش نور پس زمینه، نور را منتشر می نماید که با لایه پلارایزر برخورد می نماید. این لایه عملا یک فیلتر است که با تنظیم جهت نور، نقش مهمی در ایجاد رنگ های مختلف ایفا می نماید. سپس این نور باید از لایه دوم پلارایزر عبور کند و در نهایت به فیلترهای رنگی می رسد. فیلترهای رنگی عملا تشکیل دهنده میلیون ها پیکسل موجود در نمایشگر هستند که با تغییر مقدار نور ورودی، می توان رنگ و روشنایی هر پیکسل را تغییر داد.

اما لایه هایی که قبل از فیلتر رنگی قرار دارند، چگونه مقدار نور ورودی به این لایه را تغییر می دهند؟ اول از همه باید بگوییم که دو لایه پلارایزر در زاویه 90 درجه نسبت به یکدیگر قرار گرفته اند. به همین علت، نوری که از لایه اول عبور می نماید، قادر به عبور از لایه دوم نخواهد بود. بعلاوه اگر نور می خواهد از لایه دوم عبور کند، باید بچرخد. اگر نور 90 درجه بچرخد، تمام نور به فیلترهای رنگی راه پیدا می نماید. اما اگر با زاویه متفاوتی بچرخد، درصدی از نور به فیلتر رنگی می رسد و رنگ های متفاوتی در پیکسل های نمایشگر ایجاد می گردد.

کریستال های مایع چگونه کار می نمایند؟

حالا که می دانیم چرخش نورها بین لایه های پلارایزر به مانیتور اجازه می دهد رنگ های مختلفی را ایجاد می نماید، می توانیم به نحوه عملکرد کریستال های مایع بپردازیم. کریستال های مایع ترکیبات خاصی هستند که با اعمال ولتاژ، جهت خود را تغییر می دهند. این تغییر جهت همانطور که گفتیم، برای ایجاد رنگ ها اهمیت زیادی دارد.

پنل IPS در برابر پنل TN و VA

مانیتورهای LCD می توانند از کریستال های مایع متفاوتی استفاده نمایند و هرکدام از آن ها با توجه به نحوه چرخش ، از ویژگی های گوناگونی بهره می برند. در ادامه به سه دسته اصلی تکنولوژی مانیتورهای LCD می پردازیم و نحوه عملکرد آن ها را شرح می دهیم.

• پنل TN: پنل های TN اولین پنل های LCD محسوب می شوند و سابقه بسیار زیادی دارند. زمانی که ولتاژ اعمال نمی گردد، این کریستال های مایع به نور اجازه می دهند جهت حرکت را عوض کند و از لایه های پلارایزر عبور کند. از طرف دیگر زمانی که ولتاژ اعمال می گردد، کریستال ها ساختار مارپیچ خود را از دست می دهند و از رسیدن نور به فیلترهای رنگی جلوگیری می نمایند.
• پنل IPS: پنل های دارای کریستال های مایع IPS به طور متفاوتی می چرخند و مقدار چرخش آن ها، مقدار نوری که از لایه های پلارایزر عبور می نمایند را تعیین می نماید.
• پنل VA: در نهایت باید به کریستال های مایع VA اشاره کنیم که نمی چرخند و فقط با کج شدن می توانند نورهای موردنظر را عبور دهند.
• مهم ترین تفاوت های بین پنل IPS و پنل های VA و TN

به علت همین تفاوت رفتار کریستال های مایع IPS و TN و VA، هرکدام از آن ها ویژگی های متفاوتی دارند که در ادامه تاثیر این تفاوت ها برای تعیینه های گوناگون را عنوان می کنیم.

نسبت کنتراست

نسبت کنتراست به زبان ساده نسبت روشنایی درخشان ترین رنگ (سفید) و روشنایی تاریک ترین رنگ (سیاه) گفته می گردد. بنابراین هرچقدر این نسبت بالاتر باشد، با رنگ سیاه عمیق تری روبرو می شوید و تجربه بهتری ارائه می گردد. باید خاطرنشان کنیم چشم انسان نسبت به تغییرات در روشنایی، حساس تر از تغییرات در رنگ ها است. بنابراین اگر پنل شما نسبت کنتراست بالایی داشته باشد، بدون شک کیفیت تصویر ارائه شده برای شما لذت بخش خواهد بود.

اما بین این پنل ها، کدام نسبت کنتراست بهتری ارائه می دهد؟ به طور کلی در این زمینه پنل های VA برترین عملکرد را دارند. معمولا نسبت کنتراست یک پنل VA بین 2500:1 تا 6000:1 است. در طرف مقابل، نسبت کنتراست پنل های IPS معمولا بین 700:1 تا 1500:1 قرار گرفته است. بعلاوه بعضی پنل های IPS با پدیده Glow یا هاله نور هم روبرو می شوند. این یعنی گاهی اوقات زمانی که یک شیء در پس زمینه سیاه به نمایش درمی آید، می توانید اطراف آن شیء یک هاله نور مشاهده کنید. در زمینه نسبت کنتراست، پنل های TN بدترین عملکرد را دارند و نسبت کنتراست آن ها بین 1200:1 تا 600:1 است.

زاویه دید

مانیتوری که از نظر زاویه دید عملکرد خوبی دارد، در زاویه های دید مختلف می تواند رنگ ها را به درستی نمایش دهد. در این زمینه، پنل های IPS بهتر است و با مشاهده کردن مانیتور در زاویه های مختلف، معمولا کیفیت و دقت رنگ ها چندان تغییر نمی نماید. بعلاوه پنل های VA هم در این زمینه عملکرد خوبی از خود نشان می دهند اما وقتی که از زاویه های مختلف به پنل نگاه می کنید، معمولا نسبت کنتراست کم و زیاد می گردد. پنل TN هم در رتبه آخر قرار می گیرد و با مشاهده در زاویه های مختلف، کیفیت رنگ ها به طور قابل توجهی تغییر می نمایند.

دقت رنگ

زمانی که می خواهید یک مانیتور بخرید، به احتمال زیاد به مقدار دقت رنگ مانیتور موردنظر هم توجه نشان می دهید. چشم انسان می تواند حدود 1 میلیارد رنگ را تشخیص دهد و هیچ مانیتوری نمی تواند تمام رنگ ها را با دقت 100 درصدی ارائه دهد. به همین علت، هر کدام از مانیتورها محدوده تعیینی از فضاهای رنگی متفاوت را پوشش می دهند.

بیشتر مانیتورهای موجود در بازار، برای نمایش رنگ های مربوط به فضای رنگی sRGB با مشکل خاصی روبرو نمی شوند. با این حال مانیتورها برای پوشش بخش بزرگی از فضاهای رنگی مانند Adobe RGB، DCI-P3 و Rec-2020 تا حدی با چالش روبرو می شوند. در زمینه پوشش فضاهای رنگی، باید ببینید مانیتور موردنظر شما چه حرفی برای گفتن دارد.

اما در کل طبق آنالیز های انجام شده، پنل های IPS حدود 95 درصد از فضاهای رنگی وسیع را پوشش می دهند و پنل های VA می توانند حدود 80 تا 90 درصد از این فضاهای رنگی را ارائه نمایند. اما پنل های TN در این زمینه عملکرد بسیار ضعیفی دارند و نمی توانند در برابر رقبای خود عرض اندام نمایند.

سرعت پاسخ دهی

کریستال های مایع استفاده شده برای مانیتور بعد از دریافت ولتاژ، بعد از کمی تاخیر واکنش نشان می دهند. به همین خاطر بین زمانی که اطلاعات از سیستم به مانیتور می رسد و سپس محتوا در نمایشگر به نمایش درمی آید، مقداری تاخیر وجود دارد. به این تاخیر، سرعت پاسخ دهی مانیتور می گویند.

در زمینه سرعت پاسخ دهی، مانیتورهای TN برترین عملکرد را دارند و معمولا این سرعت کمتر از 1 میلی ثانیه است. در رتبه دوم پنل IPS قرار می گیرد که سرعت پاسخ دهی آن بین 1 تا 2 میلی ثانیه است. در نهایت باید به پنل های VA اشاره کنیم که در این زمینه کندترین هستند و سرعت پاسخ دهی آن ها به 2 تا 3 میلی ثانیه می رسد.

کدام پنل برای شما بهتر است؟ IPS یا VA یا TN؟

اگر در پی خرید مانیتور هستید، اول از همه باید تعیین کنید که می خواهید از کدام پنل بهره ببرید. در همین زمینه می توانید از نمودار بالا برای تصمیم گیری بهتر بهره ببرید. در کنار این نمودار، به طور خلاصه و مفید می توانیم این توصیه ها را مطرح کنیم:

• برای گیمرهایی که می خواهند مانیتور مالی بخرند: اگر گیمر هستید ولی نمی خواهید برای خرید مانیتور هزینه زیادی متحمل شوید، مانیتورهای TN به علت سرعت پاسخ دهی بالا گزینه بسیار مناسبی هستند. البته طبیعتا باید معایب این نوع مانیتورها را هم در نظر بگیرید.
• برای حرفه ای های فراوری محتوا: اگر در حوزه های مختلف فراوری محتوا فعالیت دارید، مانیتورهای IPS گزینه منطقی تری هستند زیرا در زمینه دقت رنگ حرف بیشتری برای گفتن دارند.
• برای گیمرهایی که دنبال بهره گیری از رفرش ریت بالا هستند: اگر گیمر هستید و مشکل زیادی در زمینه بودجه ندارید، بهتر است یک مانیتور IPS با رفرش ریت بالا بخرید تا با تجربه گیمینگ مجذوب کننده تری روبرو شوید.
• برای کاربران معمولی: اگر کاربر معمولی هستید و کار خاصی با سیستم انجام نمی دهید، مانیتورهای VA می توانند گزینه خوبی باشند زیرا از جهات مختلف عملکرد رضایت بخشی ارائه می نمایند.

آیا تکنولوژی پنل مانیتور اهمیت زیادی دارد؟

اگرچه برای خرید مانیتور باید به معیارهای زیادی توجه نشان دهید، اما واقعیت این است که تکنولوژی به کار گرفته شده در پنل مانیتور هم اهمیت بسیار زیادی دارد. بنابراین قبل از خرید، حتما به پنل استفاده شده در مانیتور توجه کنید.

منبع: MakeUseOf