زندگیِ معلق میان واقعیت و مجازی! - مجله فروشگاه

به گزارش خبرنگاران، روزنامه جوان در ادامه نوشت: اینترنت هم می تواند دسترسی عموم مردم به منابع را فراهم کند و هم امید به دموکراسی را در میان آن ها به وجود آورد، اما این جذابیت ها می تواند نقاط ضعف این فضا نیز محسوب شود. عمومی شدن زندگی ها و اطلاعاتی که تا پیش از این شخصی و تنها مختص خانواده ها بود اکنون در فضای مجازی و در معرض نمایش گذاردن تمامی آنچه در یک خانواده رخ می دهد، تبعاتی دارد که از جمله آن بی ارزشی و بی تعهدی است. پایین آوردن شأن خانواده با جلوه گری های ویرایش شده به سبک بلاگرها که برای کسب درآمد و افزایش دنبال کنندگان تن به هر کاری می دهند یکی از معایب این فضاست که همه می توانند در فضای مجازی به تبادل آرا مشغول شوند بدون اینکه مسئولیت گفته ها و نوشته هایشان را قبول کنند.

زندگی با هویت های متعدد

دنیای مجازی دنیای فرار از تعهدها و تعلقات است، در حالی که دنیای واقعی با تمام خوبی ها و بدی هایش و با تمام درد و رنج ها و خوشی هایش از این جهت که واقعی و مستلزم حضور حقیقی و فیزیکی افراد است، نیازمند تعهد و تعلق می باشد و نمی توانیم از آنچه هستیم فرار کنیم و از تعهدات و وظایف شخصی و عمومی که داریم خودداری کنیم. آیا زندگی مجازی، نوعی زندگی نو است یا زندگی واقعی را تکثیر کرده است؟

فضای مجازی باعث شده است تا زندگی واقعی به نوعی چند تکه شود و افراد با چند هویت به زندگی خود ادامه دهند، زندگی که دوست دارند داشته باشند و در دنیای مجازی آن را به نمایش می گذارند و زندگی ای که در واقعیت دارند. البته برای افرادی که متعهد و پایبند هستند، فضای مجازی ابزاری سودمند و کارآمد است، زیرا آن ها به اینترنت به عنوان فضایی برای تکامل و رفع موانع می نگرند و هدف برای آن ها چیز دیگری غیر از خود ابزار است.

تلاش فضای مجازی برای غلبه بر دنیای واقعی

امروزه فضای مجازی سخت در تلاش است تا خود را جایگزین دنیای واقعی کند و اگر آگاه نباشیم با رویکردی روبرو می شویم که پذیرفتن آن عملاً باعث واژگونی نیازهای اساسی انسان در زندگی حقیقی می شود و عدم آموزش و توجه در این زمینه آثار مخرب و زیانباری را در پی دارد که به مرور زمان در زیست حقیقی انسان ها نمود پیدا می کند.

اغلب افراد در خلال ورود و خروج به این فضا، دچار تنوع و تکثرخواهی می شوند و با وجود تنوع و جذابیت هایی که این فضا دارند از گشت و گذار در آن سیراب نمی شوند. مدام در پی گذاشتن عکس های خود در حالت های مختلف و فضاهای لاکچری و همچنین جلب توجه هستند. به گونه ای که می توان گفت فضای مجازی گاهی اوقات سبک زندگی انسان ها را می سازد. افراد با ورود به این فضا و دیدنی زرق و برق آن به طور ناخواسته از آن تأثیر گرفته و سعی می کنند خود را به آنچه در این فضا می بینند نزدیک تر کنند. نوجوانانی که با دیدن سبک زندگی و روابط اجتماعی افراد محبوب خود به صورت لحظه به لحظه و در موقعیت های مختلف ترغیب می شوند تا خود را به فرد مورد علاقه خود شبیه ساخته و از آن ها الگو بگیرند. سبک زندگی در کنار سایر عناصر هویت بخش زندگی، به انسان هویت می دهد، اما در دنیای مجازی این سبک زندگی ثابت نیست و مدام در حال تغییر و دگرگونی است و این تغییر و دگرگونی براساس سلایق و عقاید افراد تأثیرگذار تعریف می شود.

نوجوانان و مرز گمشده مجازی و حقیقی

نوجوانان در عصر حاضر که به طور زنده و از طریق ارتباط نوشتاری، صوتی و تصویری با افراد اطراف خود و حتی اسطوره های زندگی شان تعامل و ارتباط برقرار می کنند هیچ گاه نمی توانند بپذیرند که این فضا، فضای مجازی است، در حالی که آن ها رفتارها و اتفاقاتی را به چشم خویش مشاهده می کنند که کاملاً شاخص و واقعی است. بهتر است این فضا بیشتر از آن که به عنوان فضایی جنجالی برای بهره برداری های مختلف افراد و حتی مسئولان جهت تبادل نظرات سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و... مورد استفاده قرار گیرد، به فضایی برای کنترل و تأمین امنیت و تعیین و استمرار رویکردها و جهت گیری های فکری و فرهنگی جامعه تبدیل شود، چراکه از هم گسستگی در این فضا منافع ملی و اعتقادی را به خطر می اندازد و در اثر نگاه سودجویانه به فضای مجازی، شاهد تبدیل آن به ولنگاری فرهنگی و باورپذیری سخت اقتضائات اجتماعی و پیامدهای عرصه فضای مجازی هستیم. بنابراین به نظر می رسد اولین قدم در جهت اصلاح و بازنگری و ضابطه مند کردن فضای مجازی، اصلاح نگرش و تصورات و باورهایی است که به غلط در جامعه و عموم مردم در رابطه با این فضا و کاربران آن شکل گرفته است.

فضای مجازی در خدمت فضای واقعی

روحیه جامعه گرایی در میان افراد و نیز توسعه اجتماعات و استفاده از رسانه های شبکه ای باید با توجه به رویکرد اخلاقی به گونه ای شود که به سمت و سوی ارتقا و رشد افراد جامعه رود، زیرا هر اجتماعی برای راحتی و کنترل افراد، هنجارهایی را به افراد جامعه خود معرفی می کند که فضای مجازی بهترین ابزار و بستر برای آموزش و ارتقای سطح دانش و فرهنگ افراد است. با توجه به وسعت آزادی عمل افراد در این فضا، هر یک از افراد در اجتماعات گوناگون، کننده یک فرهنگ و اجتماع خاص برای به اشتراک گذاشتن عقاید و رسوم خود هستند و باید در نظر داشت آنچه جوامع را در نتیجه بهره مندی مفید از این فضا به رشد و تعالی می رساند، رعایت اخلاق و پرهیز از تخریب دیگران است. ما روزانه زمان قابل توجهی از وقتمان را به استفاده از فضای مجازی و محتوای آن اختصاص می دهیم، اما غافل از این هستیم که به نوعی تحت تربیت این فضا قرار گرفته ایم و فراموش می کنیم که استفاده مفید و هدفمند از این فضا می تواند صرف خلق فرصت ها و هموار نمودن جهت شکوفایی شود، نه اینکه با پرداختن به محتویات غیر مفید و بی اساس مجازی که هیچ قاعده و قانونی ندارد، مانع رشد و شکوفایی فکر و اندیشه شویم.

وقتی افکار و عقایدمان را در اختیار دیگران در فضای مجازی قرار می دهیم، در واقع خود و زندگی مان را اسیر کرده ایم، اما اگر به اندازه و هدفمند و برای ارتقای دانش و فرهنگ خود در این فضا وارد شدیم، به جای تأثیرپذیری از این فضا، ما صاحب خلق فرصت ها برای دیگران می شویم و در این صورت، فضای مجازی در خدمت فضای واقعی قرار می گیرد.