فاز اول راه اندازی دفتر تجاری ایران و چین، توسعه صادرات غیرنفتی است - مجله فروشگاه

مجیدرضا حریری، رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و چین در گفت وگو با پایگاه خبری اتاق ایران درباره جزئیات این موضوع می گوید: اتاق های مشترک بازرگانی با هدف تسریع و کارگشایی همکاری اقتصادی بین دو کشور تاسیس می شوند، اتاق مشترک بازرگانی ایران و چین هم از این قاعده مستثنی نیست. برای شروع همکاری اقتصادی و تاسیس دفاتر تجاری، آنچه در هیات رئیسه اتاق ایران تاکید شده تعیین کشورهای هدف از میان کشورهای منطقه و همچنین کشور چین است. مقدمات این کار اجرا شده و البته الان هم زمان خیلی خوبی برای انجام کار است.

حریری ادامه می دهد: از آنجایی که به دلیل شیوع ویروس کرونا محدودیت در رفت وآمد میان کشورها وجود دارد، می توان از این فرصت استفاده کرد تا طرح اولیه و مقدماتی برای همکاری را آماده کرد؛ تا در زمان رفع محدودیت بتوانیم این طرح را در کشورهای مختلف هدف پیگیری کنیم.

حریری ادامه می دهد: همیشه بخش خصوصی از اینکه چرا در رایزنی های اقتصادی نقش پررنگی ندارد، انتقاد می کند؛ با آماده کردن طرح های جامع همکاری می توانیم نقش آفرینی کنیم. در این صورت هر دولت با هر اندیشه ای با بخش خصوصی همکاری می کند.

حریری درباره لزوم تاسیس دفاتر تجاری و اینکه آیا ایران قبلا چنین تجربه ای را ایران داشته یا خیر؟ پاسخ می دهد: ما قبلا چنین سابقه ای را نداشته ایم؛ در چین بین سال های 2009 تا 2013 اتاق ایران و چین دفاتر کنندگی در شهر شانگهای داشت؛ اما از آنجایی که محل تامین هزینه ها و درآمدها تعیین نبود، مشکلاتی پیش آمد و به دلیل تحریم بانکی و مقررات سختگیرانه برای داشتن دفاتر تجاری در کشور دیگر، فعالیت دفتر معلق شد. بعد از آن به قصه برجام رسیدیم و همه اینها فراموش شد و خیلی ها از خاطر بردند که روی دفاتر تجاری و واردات بهینه کار کنند.

به گفته حریری با نقض یک طرفه برجام از طرف آمریکا و بازگشت تحریم ها، بار دیگر باعث شد تا دولت در یک سال گذشته روی اصول همکاری با بخش خصوصی تمرکز کند. در ستاد اقتصاد مقاومتی این ماموریت به اتاق ایران داده شده تا دفاتر تجاری را در خارج از کشور راه اندازی کنند. از طرفی اتاق ایران و چین سابقه چندین ساله داشته و چین اولین جایی است که به طور عملی می توان روی آن کار کرد.

او ادامه می دهد: البته در سوریه هم دفتر تجاری خریداری شده است؛ اما مدل سوریه با مدل عراق و افغانستان و چین متفاوت است و هر کدام تعیینه های خود را دارند و هر کدام می توانند در حوزه یا جنبه ای بخصوص کار کنند. البته از نظر مطالعاتی کارهایی خوبی اجرا شده و امیدواریم روی این تجربه پیروز باشیم.

حریری در پاسخ به چیستی کارهای مقدماتی می گوید: ما در اتاق مشترک بازرگانی ایران و چین طرحی با عنوان پروژه ملی توسعه صادرات غیرنفتی را دنبال می کنیم؛ بر همین اساس یکی از کارها تاسیس مرکز یا دفتر تجاری در چین است که با کمک تولیدکننده ها و صادرکننده ها بتوانیم آنجا را به شکل نمایشگاه دایمی از محصولات ایرانی در آوریم و با حضور در این نمایشگاه به صورت مستمر بتوانیم از تمام فضاها و امکان های تجاری-نمایشگاهی بهره بگیریم. پروژه توسعه صادرات غیرنفتی به چین یکی از اولویت های بخش خصوصی است.

آیا قرار است دفتر تجاری ایران در چین در شانگهای برگزار شود؟ حریری پاسخ می دهد ما در شانگهای قبلا دفتر تجاری داشتیم و می توانیم از این محل استفاده کنیم. البته شانگهای یکی از مراکز عمده تجاری کشور چین است؛ اگرچه پکن پایتخت سیاسی چین است ولی نبض تجارت در شانگهای زده می شود؛ ما باید از این فرصت بهره بگیریم. البته باید کار را از جایی شروع کنیم و شانگهای به لحاظ جغرافیایی در میانه شرق چین واقع شده است و کل توجه تجار دنیا به این شهر است.

او درباره دفاتر تجاری در سوریه، افغانستان و عراق از الگوهای متفاوت تجاری می گوید و درباره جزئیات این تفاوت تاکید می کند که باید به شرایط بازار و اهداف ایران در بازارهای مختلف توجه شود. ما به افغانستان و عراق محصولات مصرفی صادر می کنیم ولی بخش عمده کالاهای صادر شده به چین مواد اولیه است. برای تغییر این پارادایم ها و اجرای برنامه خاص در هر کشور موقعیتف جغرافیا و نیاز هر کشوری برنامه ریزی کرد.

او ادامه می دهد: بازار چین شرایط خاص خود را دارد؛ ما از این بازار دو انتظار عمده داریم؛ اول اینکه محصولات صادر شده به چین جای توسعه کمی بالایی دارد؛ در حوزه هایی از بازار هم فعال وارد نشده ایم. بازار چین بازار اولین کشور مصرفی دنیاست؛ چین بزرگترین واردکننده دنیاست. جمعیت یک میلیارد و چهارصد میلیون نفری چین قابل مقایسه با بازار عراق و افغانستان نیست. اهداف ما در هر کشوری متفاوت از کشور دیگری باشد و باید براساس آن کشور برنامه ریزی مناسب انجام شود. دفاتر و مراکز تجاری و نمایشگاه های دایمی در هر کشور با شیوه خاص خود باید دایر شود.

به نظر می رسد بخش خصوصی ایران به دلیل صادرات کالاهای مصرفی به بازار عراق و افغانستان می تواند فعالتر باشد؛ اما ممکن است در صادرات مواد اولیه به چین دولت و بنگاه های خصولتی ابتکار عمل بیشتری داشته باشند. رئیس اتاق مشترک ایران و چین درباره چگونگی مدل همکاری بین دولت، شرکت های عمومی غیردولتی دولتی و بخش خصوصی پاسخ می دهد: ما به عنوان اتاق مشترک بازرگانی ایران و چین روی پتانسیل های موجود اقتصادی کار می کنیم. در پروژه ملی توسعه صادرات به چین، پررنگ شدن نقش بخش خصوصی و اندازه کالاهای غیرمواد اولیه است. ما در این هدف گذاری به بازار مصرفی چین توجه داریم. باید به همه ظرفیت ها توجه کنیم و ظرفیت بالقوه را به توان بالفعل بدل کنیم.

حریری درباره همکاری 25 ساله ایران و چین و تاثیر آن بر فرایند همکاری بخش خصوصی با چین می گوید: البته همکاری 25 ایران و چین بیشتر هیاهوی رسانه ای است. آنچه به عنوان راهبرد همکاری بین ایران و چین دیده می شود، بخشی عمده ای که همیشه باید مطرح شود این است توسعه روابط بازرگانی دو کشور ایران و چین در اولویت باشد. در اینجا باید به نقش پررنگ بخش خصوصی تاکید شود.

او تاکید می کند: باید نقش بخش خصوصی به عنوان پتانسیل که هنوز ظرفیت همکاری بالایی دارد مطرح شود؛ هم دولت ایران و هم دولت چین موافقت کلی روی این مسئله اعلام کرده اند، اتاق مشترک بازرگانی ایران و چین در همه کمیسیون های مشترک خود روی این اصل توجه و تاکید داشته است.

تاسیس دفتر تجاری ایران و چین چه زمانی راه اندازی می شود و چقدر مسائل واقعی اقتصادی مثل تحریم ها مورد توجه قرار گرفته است؟ حریری پاسخ می دهد: تحریم تاثیری در بازگشایی این دفاتر تجاری ندارد. شاید برخی فکر کنند این دفاتر برای دور زدن تحریم ها باشد ولی نگاه ما این است که در توسعه روابط اقتصادی، تحریم ممکن است باعث مشکلاتی شود ولی تنها چیزی که می تواند این برنامه را به تاخیر اندازه اندازد، نبود رفت و آمد عادی میان دو کشور یا کشورها به دلیل شیوع ویروس کرونا بزرگترین مشکل امروز است و این مهمترین مانع برای راه اندازی دفاتر تجاری است.

او تصریح می کتد: از نظر اجرایی تقریبا خیلی از کارها اجرا شده است. برای اجرا طرح درباره نحوه مشارکت شرکت های بزرگ در حال مذاکره هستیم. این ها کار خیلی زمان بری نیست. تنها نگرانی ما این است که در فصل پاییز شرایط بیماری کروناویروی چگونه خواهد بود؟ این مجهول ممکن است راه اندازی دفتر تجاری را به تاخیر اندازد؛ اما هدف گذاری ما راه اندازی این دفتر در آخر سال میلادی است. البته اتاق ایران به بازگشایی اتاق عراق و سوریه هم در این بازه زمانی تاکید دارد.

حریری درباره نحوه همکاری شرکت های بزرگ با بخش خصوصی در راه اندازی دفتر تجاری در چین می گوید: در فاز اول دفتر تجاری ایران و چین بازگشایی خواهد شد تا به شرکت های ایران برای صادرات به بازار چین خدمات دهد. همچنین واردات ماشین آلات و اقلام مورد نیاز هم جز اهداف اولیه است. در فاز دوم موضوع اصلی جذب شرکت های چینی و ارائه خدمات به شرکت های چینی از طریق اتاق مشترک بازرگانی ایران و چین است. آنچه ما در حوزه مسئولیت خود داریم با معاونت امور بین الملل اتاق ایران هماهنگ کار می کنیم تا به بخش خصوصی ایران و شرکای چینی خود خدمات ارائه دهیم.