چرا دریاچه وان ترکیه در 150 کیلومتری دریاچه ارومیه خشک نشد؟ ، منتظر مرگ دریاچه ارومیه باشیم؟ - مجله فروشگاه

به گزارش خبرنگاران، خشکسالی دریاچه ارومیه از اواسط دهه 80 شروع شده و به مرور زمان شدت بیشتری یافته است تا جایی که امروز و در ایام گرم سال شاهد خشکی تقریباً کامل و به تبع آن نگرانی مردم و کارشناسان هستیم.

دریاچه ارومیه که به عنوان دومین دریاچه شور دنیا شناخته می گردد، نه تنها رمقی برای زنده ماندن ندارد بلکه در برابر هر طرح و اقدامی برای نجات حوزه آبریزش مقاومت نموده و به علت وجود مقدار بسیار بالا و غلظت فراوان نمک، مستعد تبدیل به یک شوره زار بزرگ است.

البته کنار نگرانی ها و دغدغه مندی کارشناسان، افرادی نیز هستند که دنبال بهانه های واهی و مقایسه های بی پایه میان دریاچه ارومیه و دیگر حوزه های آبریز و دریاچه های دنیا هستند تا به این ترتیب تقصیر خشکی را بر گردن فرد یا طیف خاصی بیندازند و دل نگرانی مردم را بیشتر نمایند.

یکی از این مقایسه ها که در ماه های اخیر شدت پیدا نموده، موضوع خشکسالی شدید در دریاچه ارومیه و قیاس این محیط با دریاچه هایی در کشور ترکیه به ویژه دریاچه وان است، دریاچه ای که در فاصله حدود 150کیلومتری دریاچه ارومیه واقع شده است و بر اساس مبانی علمی نه از منظر عمق و نه از منظر شرایط آب وهوایی شباهتی به این دریاچه ندارد.

بهزاد حصاری دکترای منابع آب در شاخه هیدرولوژی علوم محیط زیست و عضو هیئت علمی دانشگاه ارومیه و مدیر گروه محیط زیست پژوهشکده دریاچه ارومیه در گفت وگو با خبرنگار تسنیم گفت: خشکی دریاچه ارومیه به علت عمق کم این دریاچه که حدود 11 متر است، بیشتر به چشم می آید و این در حالی است که دریاچه ای نظیر وان در ترکیه عمقی معادل 170 متر دارد!

مدیر گروه محیط زیست پژوهشکده دریاچه ارومیه، ادامه داد: دریاچه وان هم با کمبود و کاهش آب روبرو است اما به علت عمق بالا اثری از این کاهش آب دیده نمی گردد و مثل چاه پرآب دیده می گردد.

وی با انتقاد از مقایسه شرایط این دو دریاچه در ایران و ترکیه در فضای مجازی گفت: مقایسه ظاهری صحیح نیست، دریاچه وان با کاهش آب روبرو است اما به علت اینکه عمق میانه آن 170 متر است مانند چاه عمل می نماید و دریاچه ارومیه با عمق 11 متر تأثیر بیشتر و عیان تری از خشکسالی و شرایط آب وهوایی داشته است.

حصاری، ضمن اشاره به اینکه عمق دریاچه وان ترکیه 29 برابر دریاچه ارومیه است، گفت: حجم آبی این دریاچه نیز حدود 20 برابر دریاچه ارومیه بوده و با توجه به خنک تر بودن هوا در آن منطقه، تأثیر جوی کمتری نسبت به دریاچه ارومیه داشته است.

این پژوهشگر، درباره اینکه دریاچه ارومیه در منطقه خشکی قرار گرفته است توضیح داد: با توجه به مقدار بارش در حوزه آبریز دریاچه ارومیه که حدود 380 میلی متر بوده، این منطقه را باید جزو منطقه ها خشک به حساب آورد و بر همین اساس نیز باید نسبت به پیاده سازی سیاست های مبتنی بر مدیریت منطقه ها خشک با آن رفتار گردد.

وی خواهان تصویب آیین نامه هایی برای مدیریت و کاهش آب مصرف شد و گفت: باید قانون گذاری پایدار در این زمینه انجام گردد تا به محیط زیست یاری کند.

بیش از 10 دریاچه ترکیه دچار خشکی شده اند

مدیر گروه محیط زیست پژوهشکده دریاچه ارومیه، به این نکته نیز تأکید کرد که هم اکنون در ترکیه بیش از 10 دریاچه دچار خشکی شده اند و این امر در تمام دریاچه های منطقه اتفاق افتاده که از حدود 60 سال پیش شروع شده است و همچنان ادامه دارد.

وی تأکید کرد: گرمای هوا و تبخیر شدید کنار بارش های اندک در امسال موجب شده است دریاچه ارومیه دچار شرایط فعلی گردد، هرچند این موضوع مهم و حیاتی به شمار می رود ولی با تصمیم گیری درست و مناسب از سوی مسئولان می توانیم شاهد بهبود شرایط باشیم. نیازمند سیاست گذاری در راستای احیای دریاچه با استفاده از ظرفیت های مردمی و پتانسیل های موجود هستیم.

با توجه به گرمی هوا و تبخیر زیاد و بارش های کم امسال دریاچه ارومیه شرایط مناسبی ندارد، یک مسئله بسیار مهم این است که این روند ادامه خواهد داشت و با توجه به تغییرات اقلیمی که یک مسئله جدی است، ضروری است تصمیماتی که برای آب منطقه اتخاذ می گردد با در نظر گرفتن تغییرات اقلیمی باشد و سیاست گذاری های لازم انجام و سازگاری با تغییر اقلیم در سطح ملی و منطقه ای به صورت مناسب برنامه ریزی گردد.

حصاری درباره احتمال مرگ دریاچه ارومیه که از سوی بعضی کارشناسان مطرح می گردد، گفت: این منطق و علت صحیح نیست و باید گفت که با شروع فصل بارش ها شاهد افزایش تراز آب در این دریاچه خواهیم بود. نجات دریاچه در گروی بارندگی است و اگر بارش ها در فصل بارندگی خوب باشد، قطعاً شاهد بهبود شرایط می شویم.

وی انتقال آب از تونل کانی سیب و حوزه آبریز زاب را امری مهم در راستای نجات دریاچه ارومیه دانست و گفت: هرچند نیمی از آب انتقالی در حال اجراست اما در صورت کامل شدن چرخه انتقال، حدود 600 میلیون مترمکعب آب انتقال داده می گردد و این به معنای یاری بسیار خوبی برای دریاچه است.